fbpx

Vetrenjača u Čurugu, simbol sela i atrakcija za turiste

Vetrenjača u Čurugu, simbol sela i atrakcija za turiste

Od sedam nekadašnjih čuruških vetrenjača, jedina koja je sačuvana,  jeste ona na severozapadnoj ivici sela, a zovu je   „Rođina“ vetrenjača i koja je  imala dugu i zanimljivu istoriju.

Zna se da je ista izgrađena u Mađarskoj još 1834. godine gde je radila samo tri godine. Prema nekim izvorima to je bilo u varošici Hodmeze-vašarhelj. Već 1846. godine nju je kupio Čuružan, Sirotanović. Zanimljivo je da su celu vetrenjaču (mehanizam sa krilima) bez cigala preneli iz Mađarske do Čuruga jednim splavom. Sadašnja Stara Tisa kod Čuruga tada je još uveliko bila plovna i rečni saobraćaj je bio skoro jedina vrsta saobraćaja. Vetrenjača je podignuta uz samu Tisu na delu tzv. „Blizanci", a na mestu kasnije čuruške klanice. Kako se naselje širilo, tako je i vetrenjača premeštena na mesto „Ždrepčare", da bi je konačno 1912. godine Čupić Stevan postavio na sadašnju lokaciju. Ubrzo zatim, 1913. godine, od tadašnjeg vlasnika Nača Antala, vetrenjaču kupuje Stojšin Nikola, otac Radivojev.

Osnovni objekat vetrenjače izgrađen je od opeke, u obliku zaobljene kupe. Donji prečnik - unutar objekta je 11 t, a debljina zida do prvog tavana je 3,5 cigle, starog formata. Idući naviše, zid je sve tanji, a gornji unutrašnji prečnik je 7,5 t. Računa se daje u nju ugrađeno 86.000 cigli, izuzimajući temelje. Pored toga u unutrašnjoj strani ugrađeno je još 7.000 ćerpiča. Visina samih zidova je 10,5 t, a dužina jednog krila je 12 t. Prema tome od najviše tačke krila do tla ima 25 t. Kompletan mehanizam vetrenjače izuzev kamena, bio je izgrađen od drveta. Tako su krila izgrađena od čamovine u obliku širih merdevina, sva četiri krila učvršćena su na bagremovom krstaku i to se sve okreće na debeloj drvenoj osovini - vretenu. Unutar same vetrenjače, uz pomoć drvenih zupčanika, obrtanje se prenosi na vertikalnu osovinu ili popu. Pri dnu vetrenjače, gde se nalazi glavni mehanizam za mlevenje, postavljen je na „popi" veliki zupčanik, brzo kolo, i nešto više manji zupčanik -sporo kolo. U vetrenjači postoje tri kamena. Ako je slab vetar radio je samo jedan kamen, pri jačem vetru uključio bi se i drugi kamen, a pri snažnom vetru radila bi sva tri kamena.
Kamen je uvek morao biti dobro obrađen. Njegova masa je iznosila 1.300 kg. Gornji deo vetrenjače sa krovom bio je pokretan, kao tenkovska kupola i sa strane imao dva dugačka drveta tzv. kurjake, uz pomoć kojih su mlinari krila usmeravali tačno prema vetru, a pravac vetra su pored ostalih načina tačno određivali i pomoću jednog običnog vetrokaza - „petla" postavljenog na vrhu krova vetrenjače..."

Podeli ovu vest

20/11/2024 0 comment

Gornjačka klisura je prirodna lepota koju je izrezbarila reka Mlava prodirući kroz Homoljske planine. Predstavlja i jedini prolaz kroz planinski ...

29/09/2024 0 comment

Istorija svakog iole pristojnog mesta umnogome se ljuljuška na brojnim legendama. Tako je i sa ovim mestom ušuškanim na obroncima Goča i u dolinama ...

19/11/2024 0 comment

Selo Rudno je prekrasno majusno selo i prirodna lepotica centralne Srbije, na nadmorskoj visini od 1100 metara, smeštena na 15 km dugoj planini ...

16/12/2024 0 comment

Ova impozantna ptica, suri orao, je primerak koji će zadiviti svakoga svojom pojavom. Veličina odraslih surih orlova može biti različita. Jedinke ...

25/12/2024 0 comment

 U petak 27. decembra 2024.g. počeće skijaška sezona 2024/25 u ski centrima Stara planina i Tornik na Zlatiboru. U skladu sa povoljnim vremenski ...

25/12/2024 0 comment

Za razliku od mnogih evropskih gradova, centrom Subotice ne dominira katedrala ili crkva već Gradska kuća remek delo mađarske secesije - podignuta ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti