fbpx

Deliblatska peščara - jedinstven prirodni fenomen

Deliblatska peščara - jedinstven prirodni fenomen

U jugoistočnom delu panonske nizije, u Banatu, nalazi se najveća evropska kontinentalna peščara koja obuhvata blizu 35.000 hektara površine.

Elipsastog je oblika i orijentisana je u pravcu jugoistok-severozapad. Nastala je tokom ledenog doba od moćnih naslaga eolskog silikatno-karbonatnog peska. U savremenom periodu vetar Košava oblikovao je izražen dinski reljef, čije su nadmorske visine između 70 i 200 metara. Umereno kontinentalna klima, odsustvo površinskih vodotokova i peščana zemljišta uslovila su osobene životne zajednice, koje su izdvojene u posebnu biljno-geografsku oblast Deliblaticum.

deliblatska

Nevezani pesak Deliblatske peščare je nekada bio izuzetan problem, jer se pod dejstvom košave razvejavao širokim prostorima Panonske nizije. Plansko pošumljavanje od vremena Marije Terezije je doprinelo bogatoj vegetaciji koja je povezala mase živog peska. Deliblatska peščara je duga 35km, a široka od 9 do 12 km. U njenim granicama se nalaze 2 stroga rezervata, 16 rezervata genetskog fonda i 6 spomenika prirode. Po poreklu Deliblatska peščara je jedinstvena u Panonskoj niziji, a njen karakterističan dinski reljef ne sreće se, tako izražen, nigde u ovom delu Evrope.

deliblatska pescara unutrasnja 2 panacompnet

Zbog svojih specifičnosti nazvana je „Evropska Sahara". Stanište je velikog broja biljnih i životinjskih vrsta, posebno ptica i plemenite divljači: jelena i srne, a poznata je i po tome što u njoj već vekovima živi banatski vuk. Jedinstvenost područja Deliblatske peščare privlači ljubitelje prirode, eko-istraživače, ribolovce i lovce.Parkovski uređeno uzvišenje najlepšeg i najpitomijeg dela specijalnog prirodnog rezervata je vazdušna banja Devojački Bunar. Danas je Deliblatska peščara zaštićena kao specijalni prirodni rezervat. Zahvaljujući posebnim prirodnim i klimatskim uslovima, iako na nadmorskoj visini od svega 200 metara, klima Deliblatske Peščare je slična planinskoj. Deliblatska peščara je retko naseljena, sa svega par sela koja se nalaze na obodu Parka Prirode. Područje Deliblatske peščare je na preliminarnom spisku Svetskog nasleđa pod zaštitom UNESCO.

U jedinstvenom mozaiku ekosistema, nalaze se tipične vrste flore i faune od kojih su mnoge prirodne retkosti značajne po međunarodnim kriterijumima. Bogata flora sa preko 900 vrsta, podvrsta i varijeteta obiluje raritetima, reliktima, endemima i subendemima, kao što su banatski božur, pančićev pelen, šerpet, bademić, peščarsko smilje i kleka – jedini samonikli četinar panonske nizije. Kao poslednja i najveća oaza peščarsko-stepske, šumske i močvarne vegetacije koja je nekada dominirala panonskom nizijom, SRP "Deliblatska peščara" je jedan od najvažnijih centara biodiverziteta u Srbiji i Evropi i najznačajnije stepsko područje kod nas. Stoga, Rezervat predstavlja jedinstven naučni poligon.

Među retkostima faune ističu se vrste sa stepskih staništa: pustinjski mravi, mravlji lav, banatski soko, orao krstaš, stepski skočimiš, tekunica, slepo kuče, stepski tvor i druge. Za neke od njih, Deliblatska peščara je jedino ili jedno od malobrojnih preostalih staništa u Srbiji. Specifičnost Rezervata je i stalna populacija vuka.

U zaštićenom prirodnom dobru nalazi se deo reke Dunav sa ritovima i adama. Vode bogate ribom i mrestilišta značajno su stecište i masovno zimovalište ptica vodenih staništa, zbog čega je Deliblatska peščara 1989. godine proglašena za međunarodno značajno stanište ptica (IBA). Ovde se gnezde mnoge retke vrste: mala bela čaplja, žuta čaplja, ibis i lasta bregunica. Mali kormoran – globalno ugrožena vrsta u Srbiji – tu ima jedino stabilno gnezdilište.

Tipična sela na obodu zaštićenog prirodnog dobra čuvaju atmosferu minulih vremena i upotpunjuju sliku ovog živopisnog predela.

Podeli ovu vest

20/11/2024 0 comment

Gornjačka klisura je prirodna lepota koju je izrezbarila reka Mlava prodirući kroz Homoljske planine. Predstavlja i jedini prolaz kroz planinski ...

29/09/2024 0 comment

Istorija svakog iole pristojnog mesta umnogome se ljuljuška na brojnim legendama. Tako je i sa ovim mestom ušuškanim na obroncima Goča i u dolinama ...

19/11/2024 0 comment

Selo Rudno je prekrasno majusno selo i prirodna lepotica centralne Srbije, na nadmorskoj visini od 1100 metara, smeštena na 15 km dugoj planini ...

16/12/2024 0 comment

Ova impozantna ptica, suri orao, je primerak koji će zadiviti svakoga svojom pojavom. Veličina odraslih surih orlova može biti različita. Jedinke ...

25/12/2024 0 comment

 U petak 27. decembra 2024.g. počeće skijaška sezona 2024/25 u ski centrima Stara planina i Tornik na Zlatiboru. U skladu sa povoljnim vremenski ...

25/12/2024 0 comment

Za razliku od mnogih evropskih gradova, centrom Subotice ne dominira katedrala ili crkva već Gradska kuća remek delo mađarske secesije - podignuta ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti