Spomenik prirode „Sveti bor na Kamenoj Gori" nalazi se u jugozapadnoj Srbiji, 23 km jugozapadno od Prijepolja na planini Kamena Gora.
Na jednom od visova planine, iznad istoimenog sela, na 1345 m nadmorske visine gordo se uzdiže ovaj crni bor (Pinus Nigra Arn.) nesvakidašnjeg izgleda i lepote, koji već skoro četiri veka opstaje i dominira selom i čitavom planinom.
Ovaj bor koji, kako se procenjuje, oko 350 godina prkosi vremenu, odlikuje se kišobranastim habitusom i impozantnim dendrometrijskim vrednostima, vitalnošću i dobrim zdravstvenim stanjem. Visok 13,00 m, raširenog je stabla tipičnog za crni bor koji raste na osami, sa dobro razvijenom širokom krošnjom prečnika 18,15 m, debla visine 1,50 m i obima 5,20 m koji se nastavlja se u šest glavnih stubova.
Sveti bor je svojevrsni simbol Kamene Gore, što potvrđuju i brojne legende ovog kraja. Sadašnji stanovnici naselili su ovo područje pre oko 300 godina, koje je bilo opustelo, pošto su prethodni napustili Kamenu Goru iz nepoznatih razloga. Kako legenda kaže, razlog napuštanja ognjišta znali su samo oni, i crni bor koji i danas čuva ovu tajnu, ispisanu u godovima. Prema ovom predanju, pre svog odlaska starosedeoci su izbušili rupu u stablu crnog bora, i u njoj ostavili poruku sa objašnjenjem odlaska. Rupa je zatvorena čepom, a tajna starosedelaca Kamene Gore ostala je u srcu crnog bora.
Na osnovu Studije zaštite, Zavod predlaže da zaštitu Spomenika prirode „Sveti bor na Kamenoj Gori" kao značajno prirodno dobro, odnosno dobro III kategorije.
Za staraoca predložen je „Centar za održivi razvoj Kamena Gora" iz Prijepolja.
foto: Dragan Bosnić
