Veliko Gradište nalazi se na Dunavu, 114 kilometara nizvodno od Beograda. Varošica je pristanište za sve brodove koji Dunavom dolaze iz crnomorskih luka na putu ka srednjoj Evropi. Kod Velikog Gradišta u Dunav se uliva i reka Pek.
Upravo zbog svog položaja Veliko Gradište je i u 19. veku bio važna izvozna stanica. Iz tog doba potiče crkva Svetog Arhangela Gavrila (1856.) na glavnom gradskom trgu koji se nalazi neposredno uz Dunav. Odmah do crkve nalazi se i zgrada Gimnazije iz 1879. S druge strane crkve, bliže reci, stoji lepo zdanje Gradske kuće. U parku ispod ovog kompleksa postavljeni su spomenici palima u Prvom i Drugom svetskom ratu. Ceo ovaj deo grada naziva se stara Gradištanska čaršija.
U delu svog toka kroz Gradište, Dunav dostiže širinu i do 2.000 metara i sa pravom nosi epitet "Dunavskog mora". Raznoliki sadržaji uz reku su i najzanimljiviji za posetioce. Na oko tri kilometara od centra grada nalazi se Srebrno jezero, veoma popularno među meštanima, ali i gostima Velikog Gradišta. Nekada rukavac Dunava, jezero je sada dugačko 14 km, široko 100–300 m, a duboko 8–9 metara. Između Dunava i Srebrnog jezera nalazi se Ostrvo, prelepa, velika rečna ada.
Turistička zona "Beli bagrem" nadovezuje se na dunavsku obalu i prostire sve do požarevačkog puta na jugu. Cela zona je obrasla bagremovom šumom, a ispresecana je livadama i poljoprivrednim površinama, kao i većim brojem kanala.
Izletište Jaz nalazi se na kilometar uzvodno od ušća Peka u Dunav. Uređeno je za potrebe kupača. Izgradnjom Hidroelektrane "Đerdap" i podizanjem nivoa Dunava, na ušću Peka formirao se manji zaliv koji je ubrzo postao stanište za mnoge ptičije vrste, a naročito za ptice selice, koje imaju svoju adu u blizini Gradišta, kod sela Ram. One dolaze s jeseni, iz pravca srednje i severne Evrope, ali i severozapadne Azije, tako da im je najveća koncentracija tokom januara. Pre nekoliko godina, jedna međunarodna ekspedicija identifikovala je, samo na ovom mestu, oko 136.000 primeraka 25 ptičjih vrsta. Tu se može doći čamcem iznajmljenim preko lovačkih udruženja.
Lovci ovde imaju priliku da uživaju u lovištu Ramski rit, na lovnim površinama od 18.000 hektara. Na području lovišta su stalno gajene vrste: srna, divlja svinja, zec, fazan i poljska jarebica, a od predatora nekada u lovište zađu lisice i šakal.
Biciklistička trasa, Eurovelo 6, na teritoriji Velikog Gradišta prati put Golubac – Gradište – Zatonje – Ram. Kod sela Ram, na obali Dunava, predviđena je skela za prevoz biciklista na drugu stranu reke, odnosno na teritoriju Vojvodine.
Manastir Nimnik, poznatiji kao Marijanski manastir, nalazi se na 2 km od sela Kurjače i posvećen je prazniku prenosa moštiju Svetog oca Nikolaja. Stari manastir, koji datira iz sredine 14. veka, bio je metoh starog manastira Ravanice i smatra se da mu je ktitor bio vojvoda kneza Lazara, Bogoslav. Kasnije su ga do temelja srušili Turci, a obnovio ga je knez Miloš. Danas je ovo ženski manastir.
Golubac jeste na reci Dunav, ali svojim izgledom vrlo podseća na primorski grad. Nije ni čudo, jer je Dunav kod ovog mesta širok čak šest kilometara. Nalazi se na magistrali Beograd – Kladovo i od prestonice je udaljen 130 kilometara.
Najpoznatiji je po svojoj tvrđavi – Golubačkom gradu, koji se nalazi na nepristupačnim liticama nad Dunavom. Tu je podignut u 14. veku da bi se kontrolisala plovidba rekom, ali i zaleđe, a njegov vladar bio je Stefan Lazarević. Turcima ga je, kaže istorija, prodao vojvoda Jeremija za sumu od 12.000 dukata. Ima devet kula, od kojih se najveća nalazi na najvišem uzvišenju. Golubačka tvrđava zaštićena je i proglašena za kulturno dobro od izuzetnog značaja. Upravo od nje počinje Nacionalni park "Đerdap", kao i rezervat prirode "Golubački grad" sa karakterističnim formacijama jorgovana, grabića, jasena, hrasta medunca i bukve, kao i raznovrsnom faunom. Golubac je izuzetno zanimljiv za turiste tokom cele godine.
U januaru se održava Lov na šakala iz peščare, u februaru Lovački susret sa vukom, u maju su kod tvrđave Dani smuđa, a krajem juna ovde su Izložba pasa i Etno festival. U julu su razna dešavanja u okviru manifestacije "Sajam Dunava – Blago Srbije", zatim i "Golubački kotlić", "Etno sabor", kajakaška regata i prvenstvo u jedrenju. Sabor u Golupcu je na Veliku Gospojinu, a krajem septembra konjička terenska trka od Golubačkog grada do manastira Tuman. Za ljubitelje sportova na vodi tu je i prvenstvo u bič voleju.
NE TREBA PROPUSTITI:
– šetnju starom Gradištanskom čaršijom
– jedrenje na Dunavu, kod Gradištanskog sela Zatonja
– porciju smuđa u okolini Golupca
RAM
Srednjovekovna tvrđava Ram nalazi se kilometar nizvodno od sela Ram i oko 15 kilometara uzvodno od Velikog Gradišta. Ram je sagradio Bajazit II, 1483. godine, odmah posle podizanja grada Kuliča. Danas tvrđava predstavlja spomenik kulture, u kategoriji arheoloških nalazišta. Tvrđavu godišnje poseti oko 5000 turista diveći se graditeljskom poduhvatu i pogledu koji se sa nje pruža preko Dunava sve do Vojvodine.
TOS
