Zaječar, grad na raskršću puteva i samom ušću Crnog i Belog Timoka, nalazi se na 250 kilometra od Beograda (putevima E 75 i E 761) i 11 kilometara je udaljen od granice sa Bugarskom.
Iako je sedište Timočke oblasti i najveći grad u dolini ove reke, Zaječar je prilično mlad, u odnosu na ostala mesta u svojoj okolini. Kneževini Srbiji konačno je priključen 1833. i zahvaljujući marljivosti svog stanovništva i blagorodnosti svoje okoline, koja je prekrivena voćnjacima i vinogradima, vrlo brzo se pročuo kao drugi po bogatstvu grad u Srbiji, odmah iza prestonice.
Zaječar je rodno mesto Nikole Pašića, Ljube Didića, Zorana Radmilovića i Hajduk Veljka. Ovde je rođen i Svetozar Marković, revolucionar i glavni inspirator socijalističkih ideja na Balkanu. Nekoliko starih građevina u samom gradu svakako treba pogledati. U ulici Ljube Nešića nalazi se Radul-begov konak, tipična kuća ovdašnje bogate porodice s početka 19. veka.
Na glavnom trgu, koji nosi ime po Nikoli Pašiću, nalazi se spomenik poginulim u ratovima 1912-1918 godine.
foto: Milena Genčić
foto:Milena Genčić
U prizemlju ovog zdanja mogu se kupiti suveniri, dok je na spratu stalna postavka "Stari Zaječar". Stara turska vodenica koja potiče iz nešto ranijeg perioda danas je nacionalni restoran.
foto: Milena Genčić
U Zaječaru svakako treba otići i u Narodni muzej, pre svega zbog iskopina iz Gamzigrada među kojima dominira glava statue cara Galerija. U šetnji gradom mogu se videti i izuzetno lepe zgrade Gimnazije i Načelstva (1911.). Na glavnom trgu, koji nosi ime po Nikoli Pašiću, nalazi se spomenik poginulima u ratovima 1912–1918, rad skulptora Antuna Augustinčića.
U Zaječaru se danas održavaju brojne manifestacije, među kojima je najpoznatija čuvena Gitarijada, jedan od najpopularnijih muzičkih događaja u Srbiji, "Pozorišni dani Zorana Radmilovića", Letnja filozofska škola, Hajduk-Veljkovi dani...
Pored interesantnih građevina koje svakako vredi videti, slobodno vreme možete provesti i u nekom od lokalnih restorana isprobavajući specijalitete stare srpske kuhinje.
Manastir Suvodol, u ataru Selačka, na planini Manastirska Glama, narodno predanje vezuje za kneza Lazara. Prema mnogim mišljenjima, ovaj manastir podseća na Žiču. Manastir Sv. Petra i Pavla kod Grlišta, bio je jedan od središta ustanka u Crnoj Reci.
foto: Ana Ignjatović
Na 11 kilometara, zapadno od Zaječara, nalazi se Gamzigradska Banja, sa toplim izvorima i sportskim terenima, a 8 kilometara severno od grada nalazi se i izvor termomineralne vode Nikoličevo. Iako je ispitivanjem dokazano da je voda u Nikoličevu veoma lekovita, ovde nije izgrađeno nikakvo lečilište. Međutim, mnogi posećuju ovaj izvor i koriste njegova isceliteljska svojstva.
U opštini Zaječar nema prirodnih jezera, ali su tu tri veštačka. Grliško jezero nastalo je za potrebe snabdevanja grada pijaćom vodom, da bi tek kasnije postalo i popularno izletište.
foto: Ana Ignjatović
Rgotsko jezero, pak, stvorile su podzemne vode i kišnica koja se skupljala u iskopinama kvarnog peska kod sela Rgotine, 11 km od Zaječara.
