Naš poznati botaničar, ali i dobar poznavalac skakavaca i zrikavaca, dr Josif Pančić je u zapadnoj Srbiji kod Mokre Gore 1881. godine pronašao novu, reliktnu vrstu skakavca.
Već naredne, 1882. godine opisao je ovu vrstu u knjizi koja je izašla u Beču, a čiji je autor bio jedan od najuglednijih stručnjaka za pravokrilce tog vremena, Brunner von Watenwyl.
Potom je ova vrsta bezuspešno tražena, u bližoj i široj okolini Mokre Gore, od strane ortopterologa sve do 1955. godine. Tada je našem poznatom zoogeografu i ornitologu Sergiju Matvejevu je pošlo za rukom da pronađe larve ove vrste, a 1957. godine i nekoliko odraslih primeraka. Obadva nalaza su učinjena na Kaluđerskim Barama u današnjem Nacionalnom parku Tara, oko 15 km vazdušne linije severoistočno od Mokre Gore.
Matvejev je utvrdio da je Pančićev skakavac (Pygromorphella serbica Pancic) reliktna i endemična vrsta vlažnih reliktnih šuma crnog bora i crnjuše srednjeg toka reke Drine. Registrovan je na 11 lokaliteta (Tara, istočna padina Zlatibora i okolina Višegrada).
Pančićev skakavac je veličine 18-35 mm, prolazi kroz šest larvenih stadijuma i ne leti jer ima redukovana pokrilca i zakržljala krila. U zavisnosti od tipa podloge na kojoj živi razlikujemo četiri osnovna tipa obojenosti: zeleni, mrki, sivkasti i riđi. Ovo je heliofitna vrsta tj. zahteva dosta svetlosti na staništu.
Glavni razlog ugrožavanja ove retke i reliktne vrste je uništavanje njihovih staništa, odnosno seča šuma crnog bora i vađenje panjeva, jer larve Pančićevog skakavca prezimljuju samo u panjevima crnog bora.
Kao što je u biljnom svetu Pančićeva omorika simbol Nacionalnog parka Tara, tako je u životinjskom svetu njegov simbol Pančićev skakavac.
Tekst: Ranko Milanović
