U aluvijalnoj ravni Dunava, duž njegove leve obale, u delu zvanom Begečka ada, 18 km zapadno od Novog Sada, nalazi se Park prirode Begečka jama. Jama je kanalom Begej, koji se nalazi u njenom istočnom delu, spojena sa Dunavom.
Oblikom nepravilnog polumeseca sa izduženim krajevima okrenutim ka severu i istoku i proširenim srednjim delom, Begečka jama zauzima površinu od 379 ha. Jama se prostire u dužini od 1500 m, s tim da je istočni deo 300 m duži od severnog. Maksimalna širina jame iznosi 400 m, dok je prosečna dubina 4 m.
Begečka jama se vodom hrani površinskim priticanjem Dunava i Tatarnice, atmosferskim padavinama i podzemnim priticanjem, a gubi je površinskim i podzemnim oticanjem i isparavanjem. Najveći značaj za vodostaj Jame ima Begej na kom je izgrađena ustava koja reguliše vodni režim. Tokom leta, usled visokih temperatura, u vodi se razmnoži velika količina algi koja formira takozvani vodeni cvet, pa voda dobije zelenkasto-žućkastu boju.
Za ovaj prostor je karakteristična močvarno-livadska vegetacija sa plantažom topola. Posebnu vegetacijsku vrednost ovog prostora čini jedno stablo bele topole i četiri stabla crne topole, izuzetno retkih predstavnika vegetacije tipičnih plavnih područja Vojvodine, koji su danas zaštićeni kao spomenik prirode – retki primerci biljnog sveta.
Takođe je bitno pomenuti i oko 100 biljnih vrsta, među kojima su naročito bitne vodene makrofite kao deo barsko-močvarnih ekosistema, a neke su i ostaci suptropske vegetacije iz preglacijalnog perioda. Najznačajniji predstavnici vodenih makrofita koji su kandidati za Crvenu listu flore Srbije su beli lokvanj i crveni orašak.
foto:Dragan Bosnić
Begečka jama je stanište 27 vrsta riba, među kojima se ističu: melez, smuđ, som, šaran, štuka, deverika, ali je i stanište rakova, puževa i školjki.
Na prostoru Parka prirode Begečka jama može se videti oko 150 vrsta ptica od kojih su većina prolaznice, lutalice i zimovalice. Tokom seobe ptica iz severnijih predela ovde se zadržava do 1000 različitih ptica. Čak 90 vrsta ptica, koje je moguće videti na Begečkoj jami, su kandidati za Crvenu knjigu ptica Srbije, dok njih 55 predstavljaju prirodne retkosti u Srbiji. Na Crvenim listama Sveta i Evrope je plovka crnka.
Od gnezdarica se ističu crvenokljuni labud, liska, zelenonoga malkuša, mali i veliki gnjurac, vivac, bela i crna roda, veliki kormoran i čapljica. Na ovm prostoru se povremeno zadržavaju i bela čaplja, mala bela čaplja, crvena čaplja i gak. Ptice pevačice koje se ovde mogu videti su: belovrata muharica, žuti voljić i šumski zviždak. Od grabljivica su se u Begeču održali još orao mišar, jastreb, soko lastavičar i vetruška. Begečku jamu karakteriše i prisustov vidre.
Na prostoru Parka prirode Begečka jama se nalaze dva arheološka nalazišta: „Kuva" i „Atske". U Parku postoje ostaci rimskog utvrđenja iz Dioklecijanovog vremena Castellum Onagrinum. To je bio jedini kompleks antičke odbrambene arhitekture na levoj obali Dunava. Takođe postoje i ostaci prvobitnog naselja Begeč iz prve polovine 15. veka koje je izmešteno zbog čestih velikih poplava.
turizamns
