Ladoga je najveće jezero u Evropi; površina jezera iznosi 18.400 km2, dužina s juga na sever 219 km, najveća širina 138 km. Ladoško jezero preko reke Svir prima vode Onješkog jezera, a preko reke Volhov vode jezera Ilmenj.
Reka Neva je jedina reka koja ističe iz jezera Ladoga. Obale severnog dela Ladoškog jezera su visoke, stenovite i veoma razuđene; uz njih su grebeni i grupe ostrva. Obale južnog dela su niske, peščane i blagog nagiba, oivičene peščanim plažama i sprudovima. Obale jezera pokrivaju šume i šiprazi. U severnom delu jezera su najveća ostrva; među njima se ističe ostrvo Valaam s uočljivom belom sabornom crkvom. Dubina u severnom delu jezera iznosi od 70 do 200 m, a u južnom – od 20 do 70 m. Dubine se neravnomerno smenjuju. Velike dubine uz obalu sreću se uz severni deo Ladoškog jezera; tokom plovidbe uz njih po magli treba imati u vidu da merenje dubine ne upozorava blagovremeno brodara na približavanje obali ili okolne opasnosti. Na južnoj obali jezera su sprudovi; izobata 10 m prolazi na rastojanju do 15 milja od nje. Zemljište u južnom delu Ladoškog jezera je peščano, a u severnom – glinovito; u blizini sprudova zemljište je kamenito.
Vetrovi i uzburkanost. U doba navigacije najčešći su vetrovi severnog pravca. U južnom delu Ladoge od maja do jula duvaju mahom severni i zapadni vetrovi (postotak njihovog ponavljanja iznosi 26-28%). U severnom delu jezera su od aprila do avgusta češći severoistočni vetrovi. Za plovidbu su najpovoljniji juni, juli i prva polovina avgusta kada na Ladoškom jezeru duvaju većinom vetrovi brzine do 6 m/s. Olujni vetrovi počinju od kraja avgusta; stopa njihovog ponavljanja tokom jeseni iznosi od 2 do 5 dana mesečno. Najveći broj dana s olujnim vetrovima pada na oktobar kada ti vetrovi brzine 14-17 m/s mogu duvati i do 4 dana. Postojani severni olujni vetrovi koji dostižu brzinu od 24 m/s mogu u južnom delu jezera podići talas visine do 6 m. Na Ladoškom jezeru se često može videti gibanje koje zna da potraje i po nekoliko dana, dostižući pritom visinu od 1,2-1,5 m. Trajanje vremena nepogodnog za plovidbu (vetar, uzburkanost, magla) tu iznosi: za tegljače sa splavovima – 43%, za brodove klase «O» – 20% i klase «M» – 13% ukupne dužine navigacionog perioda.
Predsednik Ruske Federacije Vladimir Putin na jezeru Ladoga
Jedno od najlepših mesta ruskog Severa
Ladoga je najveće jezero u Evropi, od pamtiveka čuveno po svom goropadnom karakteru: vreme se na Ladogi može vrlo brzo promeniti. Petar I je, kao što je poznato, čak naredio da se za brodove izgrade obilazni kanali duž južne obale. Putovanje Ladogom na savremenom motornom brodu je bezbedno i udobno, pružajući jedinstvenu mogućnost spajanja kvalitetnog odmora, posmatranja prirodnih lepota i posete istorijskim znamenitostima. A na Ladogi ima šta da se vidi: živopisna ostrva i grebeni, veličanstvene stene, Valaamski, Aleksandro-Svirski i drugi drevni manastiri, stari finski grad Sortavala, čuvena tvrđava Orešek (Šliselburg).
Sever Ladoge je oblast stenja i borovih šuma. Preko dve trećine od 650 ladoških ostrva nalazi se uz severnu obalu. Priobalje Ladoge je vrlo razuđeno, ima mnogo uzanih zaliva koji zadiru duboko u kopno. Stenovito ostrvlje se uzdiže nad jezerom do visine od 100 m. Ladoški grebeni su odavno stekli slavu jednog od najživopisnijih kutaka Severozapada.
Najzanimljiviji je severni deo grebena. Ima mnogo znamenitosti; dovoljno je spomenuti samo unutrašnja jezera na ostrvima s kolebanjem nivoa do 70 m. Na ostrvu Putsari je u dubokoj uvali sačuvan Sveto-Sergijevski skit Valaamskog manastira. Skit, koji je u davnini bio pribežište isposnika, od Valaama deli dvadeset kilometara burne ladoške vode. U najsevernijem delu ladoškog priobalja nalazi se grad Sortavala, čiji opširni ostrvski arhipelag s istoka zatvara poluostrvo Hunuka sa stenovitim rtom isturenim duboko u Ladoško jezero. Kad je lepo vreme na jugu se vidi Valaam, manastirske kupole blistaju na suncu. Na poluostrvu Kulhoniemi pažnju privlači takozvani «Gluvi greben» gde žubori potočić, ulivajući se u vidu vodopada od 6 m u Ladogu.
Biser Ladoge je bio i ostaje Valaam – arhipelag u Ladoškom jezeru na kome je muški Spaso-Preobraženski manastir. Prvi od Hristovih učenika, Sv. apostol Andrej Prvozvani je, prosvećujući Skitiju, iz Novgoroda otišao na Valaam gde je srušio mnogobožačka kapišta (hramove) i podigao kameni krst. Sveti Apostol je prorekao Valaamu veliku budućnost, koja je nastupila posle osnivanja i procvata monaške obitelji. Valaam je bez manastira nezamisliv.
Površina 50 valaamskih ostrva iznosi 37 kvadratnih kilometara. Toliko zapanjujuća priroda kao Valaamska ne može se sresti nigde u Evropi: mnoštvo sasvim uspravnih stena koje se dižu u visinu i odlaze u dubinu – ostrvca, mali rtovi, uvalice. Tesnaci i jezerca između bujnog rastinja i sumornih stena u svom plavetnilu odražavaju sve predmete, a vitka crnogorična šuma dopunjava opštu sliku, pridajući svemu čaroban, predivan izgled. Tvrđavu Orešek (oraščić) podigao je 1323. godine unuk Aleksandra Nevskog. Do 18 veka tvrđava je imala odbrambeni značaj i više puta su je opsedali Šveđani, a potom je služila kao državni zatvor za članove carske porodice. Sve se to može videti tokom putovanja motornim brodom. Najbolje vreme za putovanje brodom po Ladogi je juli-avgust. U to vreme se Ladoško jezero «smiruje», a severno leto putnicima daruje toplotu i sunce. Krstarenja brodom imaju samo jedan minus – uplate treba izvršiti već u aprilu-maju, pošto se mesta s najpovoljnijom cenom brzo rasprodaju.
