Posle prvog svetskog rata određeni broj oficira i Solunaca doprinosi razvoju turističkg i vojnog vazduhoplovstva Kraljevine Jugoslavije i 1921. godine nekolicina pilota – veterana i heroja iz 1300 kaplara, predvođeni Tadijom Sondermajerom, pionirom vazduhoplovstva u Srbiji, Matijom Hođerom, Fridrihom Rotom i Aleksandrom Derokom osniva Kraljevski vazduhoplovni klub Naša krila. Glavni program je dogovoren u kafani "Kod belog orla" koji se odnosio na razvoj i napredak vazduhoplovstva, otvaranje novih aerodroma po Jugoslaviji, ali i školovanje ženskih pilota.
Zavolevši avijatiku, a živeći u okolini gde se stalno osećao miris benzina i ulja, gde se svakodnevno čulo brujanje motora i dovikivanje pilota, Danica Tomić je prativši svoje snove postala prvi ženski avijatičar koji je leteo nad nebom Srbije i čitave Jugoslavije, dobivši prva dozvolu pilota.
Godine 1928. prvi put je privukla pažnju beogradskih novinara koji su je opisali kao prvu ženu koja je letela nad provalijom od 2500 metara. Danica ,,Dženi" Tomić, koja je bila supruga majora legendarnog 6. lovačkog puka Miodraga Tomića, zadivila je sve kada je na nebu pravila lupinge i druge akrobacije. Sve se to deslilo 18 godina nakon što je prva žena na svetu, izvesna Remon de Laroš, završila pilotsku obuku i dobila dozvolu francuskog aerokluba. Po nagovoru supruga Miodraga, najboljeg srpskog avijatičara iz balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, u avgustu 1933. godine položila je ispit za turističkog pilota i postala prva žena u Jugoslaviji sa letačkom dozvolom. Polagala je pred komisijom koju su činili major Sergej Šebaljin, kapetan prve klase Siniša Nikolić, poručnik Dragomir Simović i zastupnik državnog delegata na aerodromu ,,Beograd" Zvonimir Megler. U celoj svojoj klasi bila je vidno najbolja, čak i od iskusnije Kristine Gorišek Novaković, tako da je aeroplanom poslednji aterisaž izvršila u 19 časova. Novakovićeva i Zagorka Plećević, koje su pre nje laširale, dobile su dozvole tek sledeće 1934. u Zemunu. Tokom Drugog svetskog rata srpski heroj, major Tomić je pao u zarobljeništvo kao i većina jugoslovenskih pilota, a o Danici se gubi trag sve do kraja rata kada su, po pretpostavci, zajedno otišli u Ameriku i u zaborav.
Nakon Dženi broj ženskih pilota je rastao i do početka rata odškolovano je na desetine žena pilota, koje su sve morale, u ratnim pripremama, 1939. godine proći vojni razdeo obuke, koji je održan u Smederevskoj Palanci na tamošnjem aerodromu. Bile su to Olga Andasura Šnajder, Jelena Stefanović Križaj, Milka Blaćanin Hamza, Milinka Amidžić Stefanović, Mila Matejić, Viktorija Čadež, Vera Milivanović i čuvena Marija Draženović Đorđević.
Jelena Stefanović,Milka Blaćanin i Olga Andasura
Marija Draženović, rođena u Borovu, sa nepunih petnaest godina završila je pilotsku obuku vešto letevši Zlinom XII. Kada je počeo Drugi rat, sa roditeljima je pobegla u Šabac od ustaša, i tamo ostala do oktobra 1944. Odazvavši se vrhovnoj komandi NOVJ, prošla je kratku obuku u Pančevu, gde je po završetku raspoređena u 113. lovački puk u Rumi. Letela je na Polikarpovu Po-2 i Jakovljevu Jak-9 prevozivši poštu i lekove. Ali Mara, želevši da se direktno bori protiv okupatora, jednom prilikom je ukrala avion Iljušin Il-2 Šturmovik i dejstvovala po prvim linijama fronta. Pilotski velikan i komandant 113. lovačkog puka, Arsenije Arsa Boljević ju je od tada uvek vodio u paru, pa čak i kada je bilo u pitanju bombardovanje nemačkog voza kod Vinkovaca. To je bio prvi borbeni let jedne žene na Balkanu, nakon čega je učestvovala u još 60 borbi i zadataka. Nakon rata njen puk je prebačen u Skoplje, gde je letela ravnopravno i uz poštovanje muških kolega sve do 1947. godine kada je napustila vojnu karijeru i orjentisala se na porodicu.
Autor:Uroš Papeš,Serbum
