fbpx

Istočni petak - tradicija i običaji kod Srba

Istočni petak - tradicija i običaji kod Srba

Prvi petak posle Vaskrsa slavi se u mnogim našim krajevima, ali pod različitim nazivima. Svetli je zato što je u Svetloj nedelji.

U istočnim delovima Srbije „blažiti" znači jesti „blagotu" – mleko,sir,kajmak,maslac, od „blaga" odnosno stoke. Način ishrane objašnjava da je ovo izuzetan petak, jer se ne posti. Slično se mogu objasniti nazivi Sebični ili Istočni,jer je to poseban petak kad se ne mrsi.
Za ovaj petak, koji se još naziva i svetli petak, po Srbiji i Bosni je rašireniji naziv istočni petak. Naziv mu je nastao od reči istočnik, što znači: izvor, jer je bilo u običaju da se, rano zorom, odlazi na izvore i kladence, gde se obredno, radi zdravlja, umivalo. Ova okupljanja su prerastala u svetkovinu koja se, uz obed, tu provodila celog dana.

Među opisima svetkovanja istočnog petka naročito je upečatljiv opis Brkailije Kasabalije, objavljen u listu "Karadžić" 1903. godine, gde se kaže da je početkom ovog veka pravoslavna čeljad iz Sarajeva ovoga dana odlazila na istok, na Benbašu, i umivala se na izvoru Pjenkovac, verujući da je to dobro radi zdravlja, jer je toga dana i Bogorodica izmivala Hristu rane. Nakon umivanja se odlazilo na Borak, osojnu stranu podno Trebevića; gde se ručavalo i ostajalo u druženju i vedrom raspoloženju celi dan.Deo mehandžija je proslavljalo Istočni petak kao svoju zanatsku slavu.

Podeli ovu vest

08/08/2018 0 comment

Živela je u 12.veku,propovedala hrišćansku veru i zbog toga bila mučena i zlostvljana.Posečena je po naredbi kneza Tarasija na ovaj dan 1238.godine.Po nalogu bugarskog kralja Arsena,prenesena je u grad Trnovo i sahranjena u crkvi nazvanoj njenim imenom. Za Trnovu Petku kažu da je i ženski praznik,jer ga prvenstveno praznuju žene.Žene ...

14/11/2024 0 comment

Manastir svetih Kozme i Damjana nalazi se na Zlataru u mestu Vodena Poljana, nedaleko od najvišeg vrha Zlatara - Golo brdo. Crkva brvnara izgrađena ...

20/08/2024 0 comment

Ovaj manastir nalazi se u Pridvorici, 28 km jugoistočno od Ivanjice i građen je u 12 veku. Po arhitektonskim karakteristikama tipičan je predstavnik ...

18/12/2024 0 comment

Istoriografska tumačenja i iskustvo potvrđuju da o velikim istorijskim ličnostima gotovo nikad ne postoje usaglašena mišljenja, lišena ...

19/12/2024 0 comment

Sveti Nikola je bio sin jedinac veoma bogatih roditelja, koji su živeli u gradu Pataru. Posle smrti roditelja,našao se pred životnom dilemom.Imanje ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti