fbpx

STARI RAS - Pećinski manastir arhanđela Mihajla

STARI RAS - Pećinski manastir arhanđela Mihajla

Kompleks pećinskog manastira nalazo se u jednoj potkapini istočne padine brega Gradina, ispod okomitih stena na kojima stoje bedemi podgrađa. Zahvaljujući otkrivenim zapisima na steni, kao i sećanjima dubrovačkog trgovca Nikole Boškovića, koja su zabeležena početkom XVIII veka, došlo se do pouzdanog saznanja da se ovde nalazio manastir posvećen arhanđelu Mihailu.

Manastirska crkva, veoma skromnih dimenzija, bila je delom podvučena pod svod pećine i orjentisana u pravcu sever-jug. Usled odronjavanja stene na kojoj je bila podignuta, od crkve je ostao očuvan samo zapadni zid s jednim prislonjenim lukom, početak oltarske apside na severnoj i deo zida na južnoj strani, gde je verovatno bio ulaz. Na steni iznad ovog zida postoje usečeni tragovi deformisanog poluobličastog svoda, a na vertikalnim površinama stena s južne i zapadne strane zapažaju se duboko usečeni žlebovi, koji su nesumljivo služili za oslanjanje jednoslivne krovne konstrukcije. Sama crkva je bila živopisana, o čemu svedoči mnoštvo frgmanata fresaka otkriveni u šutu. Sa spoljne strane južnog zida, pored pored nekoliko malih fragmenata fresko-maltera, na gruboj površini zidne mase donedavno se uočavao crtež jednog svetitelja - ratnika, visine oko 1,50m, koji je bio rađen jednostavnim potezima bledomrke boje. Uza samu crkvu, na litici stene, postojala je još jedna freska, sada uništena, na kojoj je najverovatnije bio naslikan arhanđeo Mihailo.

RAS MANASTIR 1

Čitav prostor potkapine severno od hrama bio je zatvoren bondručnom konstrukcijom i pegrađen na više prostorija. Sudeći po tragovima greda međuspratnih konstrukcija, od kojih je jedna sačuvana u svom nekadašnjem položaju, ova građevina u potkapini, odnosno u pećini, pored prizemlja imala je tri sprata. U njenom prizemnom delu nalazila se cisterna sa zidovima obloženim crvenim nepropustljivim malterom, a nešto danje postojalo je i manje skladište žita.

Prema rezultatima dosadašnjih istraživanja, nastanak pećinskog manastira Arhanđela Mihaila datuje se u drugu polovinu XII veka. Postoji pretpostavka da je u ovoj pećini bio zatočen Stefan Nemanja u vreme kada se sukobio sa braćom, i da je njegovo srećno izbavljenje moglo da bude povod za osnivanje manastira. S mnogo više izvesnosti moglo bi se zaključiti da je u ovom manastiru, u osvit XIII veka, živeo i radio starac Simeon, i da je upravo tu nastalo poznato Vukanovo jevanđelje.

Razaranje i nestanak grada Rasa izglada da nisu bitno uticali na sudbinu manastira. Svoje prvo veće pustošenje doživeo je, izgleda, tek u vreme turskih osvajnja. O jednoj od obnova u XVI veku svedoče ostaci zidova koji su otkriveni iznad ruševina cisterne i žitnice. O konačnom uništenju manastira Arhanđela Mihaila nema sigurnih podataka. Osamdesetih godina XVII veka kraj njegovih ruševina prošao je dubrovčanin Nikola Bošković, koji je u svojima sećanjima zabeležio da se na sat i po hoda od Sopoćana „vidi ukopana pod jednim brdom crkva Sv. Mihaila sa svojim manastirima, skoro potpuno porušena".

Priredio:Milomir Rašković, (RAS)

Podeli ovu vest

15/11/2017 0 comment

O jednoj srpskoj heroini , Slavki Tomić danas se u Srbiji malo zna. Ovo je prilika da svi oni koji nikada nisu čuli za ovu izuzetnu Srpkinju, saznaju kako se jedna hrabra devojka borila za srpstvo. Jedini podaci o ovoj ženi koja se borila za slobodu našeg naroda,  dolaze iz francuskog lista Excelsior koji je 1916. godine iz Soluna ...

14/11/2024 0 comment

Manastir svetih Kozme i Damjana nalazi se na Zlataru u mestu Vodena Poljana, nedaleko od najvišeg vrha Zlatara - Golo brdo. Crkva brvnara izgrađena ...

20/08/2024 0 comment

Ovaj manastir nalazi se u Pridvorici, 28 km jugoistočno od Ivanjice i građen je u 12 veku. Po arhitektonskim karakteristikama tipičan je predstavnik ...

18/12/2024 0 comment

Istoriografska tumačenja i iskustvo potvrđuju da o velikim istorijskim ličnostima gotovo nikad ne postoje usaglašena mišljenja, lišena ...

19/12/2024 0 comment

Sveti Nikola je bio sin jedinac veoma bogatih roditelja, koji su živeli u gradu Pataru. Posle smrti roditelja,našao se pred životnom dilemom.Imanje ...

O Portalu

Portal koji promoviše Srbiju i njene vrednosti. Sve na jednom mestu, priča o Srbiji koju volimo, njenoj tradiciji, lepotama, ljudima i događajima.

Najnovije vesti