Poštovana i voljena u Srbiji od samog dolaska u zemlju posle venčanja sa knezom Milanom Obrenovićem, nesebična dobrotvorka, kulturna poslenica koja je podržavala ženske škole i podsticala emancipaciju žena, požrtvovana vladarka koja nije štedela ni snagu ni novac da pomogne srpskim ranjenicima u ratovima tokom tri decenije srpske državnosti – kraljica Natalija doživela je tešku i tragičnu sudbinu i kao kraljica, i kao majka, i kao filantrop čije delo narod nije umeo da ceni iako mu je posvetila svoje najbolje godine i ostavila u nasleđe veliko bogatstvo.
Sa prednostima i blagodetima njenog kraljevskog dostojanstva naporedo su je pratili stradanje i zla sudbina.
Natalija Petrovna Keško rođena je 1859. godine u Firenci. Bila je rusko-moldavkog porekla. Otac joj je po poreklu bio iz Rusije, a majka iz Moldavije. Bez oca je ostala sa šest godina, a majka joj je umrla kada je Natalija navršila petnaest godina. Posle majčine smrti Natalija je sa bratom i sa svoje dve sestre ostala da živi u Rusiji.
Kada je imala sedamnaest godina, Natalija se verila sa knezom Milanom Obrenovićem. Iste godine, dakle 1875, venčali su se u Beogradu. Naredne godine rođen je prestolonaslednik Aleksandar Obrenović. Drugi sin Milana i Natalije, Sergije, umro je ubrzo posle rođenja.
Godine 1882. Srbija je postala kraljevina, te je kneginja Natalija postala kraljica.
Zbog Milanovog lagodnog života, odavanju kocki i brojnim neverstvima kralj i kraljica počeli su se udaljavati jedno od drugog. NJihovi karakteri bili su različiti, kao i odnos prema vladarskim obavezama. Naime, dok je kraljica bila odgovornija i čvršća, kralj je neretko pokazivao neodgovornost i opušteniji odnos prema vlasti. Takođe, kraljica Natalija bila je naklonjena Rusiji, a kralj Milan oslonac je tražio na strani Austrije. Brojne razmirice dovele su do toga da je 1887. godine kralj želeo da kraljica napusti Srbiju uvidevši da mu ona može ugroziti položaj i politički uticaj. Dogovor je bio da kraljica ima pravo da leto provede u Srbiji, ali je potom morala da napusti zemlju na godinu dana. Godine 1888, po Natalijinom povratku u Srbiju, kraljica Natalija i kralj Milan zvanično su se razveli. Kraljica se posle konačnog razlaza sa kraljem preselila u Bijaric u vilu „Sašino“. Tokom izgnanstva samo je povremeno viđala sina Aleksandra. Pošto je kralj Milan abdicirao 1889. godine i napustio Srbiju, vratila se u zemlju.
U maju 1891. godine kraljica Natalija biva proterana iz Srbije. Kada je na vlast stupio kralj Aleksandar 1893. godine, odbila je da se vrati u Beograd. Ona se tek dve godine kasnije, tj. 1895. godine, vratila u Srbiju. U zemlji je boravila samo kada u njoj nije bio kralj Milan.
Povremeno se vraćala u Srbiju kako bi se viđala sa sinom. Međutim, uvidevši da se kralj Aleksandar zaljubio u njenu dvorsku damu Dragu Mašin, zaoštrila je odnose i sa sinom. Kraljica Natalija oštro se protivila sinovljevoj ženidbi sa Dragom Mašin. No, uprkos protivljenju majke, mnogobrojnih prijatelja i političara, 1900. godine kralj Aleksandar sklopio je brak sa Dragom Mašin.
Kraljica Natalija prešla je u katoličanstvo 1902. godine i nije se više vraćala u Srbiju. Godine 1903. ubijen je njen sin kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin, a na čelo Srbije stupila je dinastija Karađorđević.
Tokom Prvog svetskog rata kraljica Natalija pomagala je srpskom narodu. Po završetku rata živela je u Parizu u jednom ženskom manastiru. Nekadašnja srpska kraljica u Parizu živela je povučeno i u oskudici, o čemu je pisala svetska štampa. Umrla je 1941. godine u Parizu u velikom siromaštvu.
Kraljica Natalija organizovala je brojne zabave na dvoru. Radila je na emancipaciji žena u Srbiji. Učestvovala je u stvaranju lista „Domaćica“ 1879. godine. Osnivačica je Ženskog udruženja za nacionalnu domaću radinost, a bila je i pokroviteljka Više ženske škole.
Kraljica Natalija aktivno je učestvovala u vlasti neretko suprostavljajući se svome suprugu i njegovim idejama, pre svega njegovoj naklonosti ka Austriji. Razvod kralja i kraljice i te kako je imao uticaja na političku scenu Srbije. Naime, političari koji su podržavali kraljicu Nataliju i koji su bili njeni prijatelji, bili su neprijatelji kralja i obrnuto.
Korišćeni izvori:
Đurić, Đ.. "Karakteristični srpski intelektualac između dva kralja i dve kraljice iz dinastije Obrenović." Zbornik Matice srpske za istoriju (2008): 215-224.
Trgovčević, LJubinka (predgovor) u: Kraljica Natalija Obrenović. Moje uspomene. Beograd: Srpska književna zadruga, 2006, str. 19-46.
Hronologiju i bibliografiju napravila i autorku uredila: Milica Đuričić/knjizenstvo.etf.bg.ac
