U srcu Šumadije, na putu Kragujevac – Gornji Milanovac, nalazi se manastir Vraćevšnica. Podignut sredinom prve polovine 15.veka, na južnim obroncima Rudnika, okružena gustom šumom i daleko od carskih drumova, zadužbina Radiča Postupovića je vazda bila pogodno mesto da se nešto važno sačuva ili nešto značajno reši.
Ovde je, 1812. godine Karađorđe upoznao narod sa odredbama Bukureškog mira koji se, kako se pokazalo, bio koban za sudbinu Prvog srpskog ustanka. Na istom mestu, tri godine kasnije, Srbija je ponovo vaskrsla. Odluka o podizanju Drugog srpskog ustanka je doneta upravo ovde, u noći uoči narodnog zbora u Takovu, na Cveti 1815. godine.
Kao i druge velike srpske svetinje, i manastir Vraćevšnica čuven je po Božjem miru koji čuva u nemirnim istorijskim vremenima čiji je svedok.
Podigao ga je 1428/29. godine veliki čelnik Radič Postupović.
Manastir ima veoma burnu istoriju. Nekoliko puta je zapusteo i stradao, pa je zatim obnavljan. Godine 1842. sagrađen je zvonik na zapadnoj strani manastira. Konačno je obnovljen od strane Kneza Miloša Obrenovića 1860. godine.
Posebnu ulogu Vraćevšnica je imala u toku prvog i drugog ustanka. Avgusta 1912. godine Karađorđe je ovde sazidao skupštinu svih narodnih starešina na kojoj su pročitani zaključci Bukureškog mira. Kasnije knez Miloš održava važnu skupštinu na kojoj je Kragujevac proglašen za prestonicu oslobođene Srbije.
Vraćevšnica je dugo bila, ne samo važan politički, već i kulturni centar čitavog kraja. U manastiru je radila jedna od prvih škola u ovom delu Srbije. Nju je osnovao arhimandrit Milentije Pavlović. Godine 1826. ovde je bilo 12 đaka i jedan učitelj, Simeon Zorić, rodom iz Austrije, koga je plaćao arhimandrit.
Arhitektura crkve predstavlja sažet tip građevina moravske škole. To je jednobrodna građevina, bez kubeta, sa apsidom, unutra polukružno, a spolja petostranom. Crkva je spolja obložena kvaderima tesanog kamena i ukrašena dvostrukim nizom arkada.
Prvobitni živopis iz XV veka nije očuvan. Preko njega grupa zografa na čelu sa Andrejom Andreovićem uradila je nov živopis 1737. godine. Isto tako stari ikonostas nije sačuvan. Postojeći se sastoji iz ikona nastalih u XVIII veku i prestonih ikona slikanih za vreme Miloša Obrenovića.
Manastirski kompleks upotpunjavaju tri konaka podignuta u raznim vremenskim periodima. Najstariji je iz vremena zidanja Vraćevšnice, koji je obovljen 1834. godine. Drugi, najiteresantniji po arhitekturi, podigao je knez Miloš 1825. On je potnuno izgoreo 1920. godine ali je 1966. restauriran. Do starog konaka podignut je 1868. godine konak sa zvonikom ispod koga se nalazi hodnik sa ulaznim vratima. Manastirsku crkvu opasuje zid kru žnog oblika. Sa unutrašnje strane, jedna do druge, nižu se konak, trpezarija, riznica, biblioteka i druge potrebne zgrade. Potiču iz različitog doba, različiti su i stilovi gradnje, ali sve predstavlja skladnu celinu. Prošetasmo kamenim, lepo uređenim stazama i taman kada smo pomislili ko je sve njima tokom vekova hodio, naša domaćica poče da nabraja... Osim Obrenovića, u manastir su dolazili ili su u njemu kraće boravili i Joakim Vujić, Feliks Kanic i drugi putopisci. Za vreme službovanja u Kragujevcu, tokom letnjih raspusta, ovde je živeo i slikao Đura Jakšić. Mnoga vredna dela je ovde ostavio, ali sem portreta kneza Miloša, sve drugo je vatra progutala.
U dvorištu manastira sahranjena je Višnja, majka kneza Miloša. Na tom mestu podignut je spomenik 1901. godine.
U manastirskoj riznici čuvaju se značajni predmeti, među kojima se ističu ikone, delovi nameštaja porodice Obrenović, portet kneza Miloša, bakropisna ploča sa predstavom manastira iz XVIII veka.
