Manastir Voljavča se nalazi 5 km od Stragara, na severoistočnim padinama Rudnika. Po predanju potiče iz XI veka. Obnovljen je 1430. godine. Prvi pouzdan izvor o ovom manastiru potiče iz 1539. godine, kada je spahija Mehmed izdao „velekupcu" Živku Končinoviću iz Srebrenice, tapiju na zemlju manastira Voljavče. U to vreme iguman je bio Teodosije Končinović.
Manastirsku crkvu koja se nalazi na levoj obali Banjskog potoka pri njegovom izvoru, tri i po kilometra jugozapadno od Stragara, podigao je u prvoj polovini XV veka vlastelin Mihailo Končinović – prema izvodu iz njegove osnivačke povelje sadržanom u tekstu koji krajem XVIII veka sastavlja Hadži Ruvim koristeći starije dokumente. Prema zapisu, manastir podiže: „Mihail Končinović roždeniem i vospitaniem iz ove Srebrnice gde stičet se potok Voljavča u reku Srebrnicu se i voshotje sazdati manastir na svoje ime".
Kasnija istorija Voljavče bila je veoma teška, manastir je pod Turcima više puta paljen, rušen i obnavljan. O velikom oštećenju i obnovi 1551. godine svedoči sledeći zapis: „Živko Končinović velekupac od plemena Mihaila Končinovića iz Srebrnice preseli se iz doma otečestva svoga i udruži dom svoj više Banje kod potoka Voljavče i osta tamo malo vremena i obnovi Monastir, pokri i povenicu podpisa i dve kelije od zapadne strane pred crkvom pokri". Turci su 1759. godine ubili manastirskog starešinu Teodora Tepca, a konake zapalili. Značajna obnova izvršena je nakon dolaska (1762) u manastir igumana Aleksija. I za vreme Hadži Ruvima (1788), rudnički Turci su palili Voljavču, da bi sadašnji oblik dobila 1796. godine kada su majstori iz Ohrida sazidali crkvu „svou ot osnovaniя i širou i lepšou".
U ustaničko vreme, u prvim decenijama XIX veka, i pored toga što je ovde bilo sedište Praviteljstvujuščeg sovjeta, manastir nije stradao. Značajan građevinski zahvat bila je gradnja kule zvonare na zapadnom delu crkve, koju je 1838. godine podigao ustanički starešina Janićije Đurić. Rekonstrukcija manastirskih objekata sprovedena je tokom 2005. godine, kada je u Voljavči održana proslava dvestogodišnjice izvršne vlasti u Srbiji, povodom zasedanja ustaničkog Sovjeta u ovom manastiru.
Crkva manastira Voljavče je trikonhalna građevina zasvedena poluobličastim svodom sa vitkom kupolom iznad centralnog prostora. Oltarska apsida i bočne pevnice su spolja i iznutra polukružne. Na zapadu je mala pravougaona priprata, zidana istovremeno sa naosom. Krov je dvoslivan, prvobitno pokriven pločama od kamena škriljca, a sada od pocinkovanog lima. Crkva je vrlo skromnih dimenzija, rustično zidana, bez dekorativne ornamentike i arhitektonske plastike. Građena je od lomljenog kamena sa malterisanim fasadama. Očigledno da je prvobitna crkve 1788. godine bila u potpunosti srušena, a da je prilikom obnove 1796. godine sagrađena mnogo manja i skromnija građevina. U unutrašnjosti crkve nema nikakvih tragova živopisa, što potvrđuje da je današnji hram sazidan krajem XVIII veka.
Istočno od crkve nalazi se konak u kome je 1805. godine zasedao Praviteljstvujušči sovjet. Zgrada je podignuta 1765. godine i spada u red najznačajnijih manastirskih konaka u Srbiji. Zgrada konaka u kojoj je Sovjet zasedao sačuvana je i nalazi se u dobrom stanju, a najznačajnije prepravke izvršene su baš u vreme kada je adaptirana za sedište Sovjeta. Tada je rekonstruisan spratni deo konaka, u kome je ustanička vlada i radila, pa se u tom delu i danas nalazi soba koju nazivaju Karađorđeva.
